Programy ramowe są największymi narzędziami finansowania badań naukowych i rozwoju technologicznego w Unii Europejskiej. Są to kilkuletnie programy służące rozwojowi priorytetowych dziedzin i rozwiązywaniu problemów ważnych z punktu widzenia polityki, gospodarki i społeczeństwa europejskiego. Ich historia sięga 1984 r., gdy ustanowiony został 1. Program Ramowy. Polskie instytucje naukowe i badawcze uczestniczą od 1998 r., czyli od 5. Programu Ramowego. Obecnie Komisja Europejska znajduje się na końcowym etapie opracowywania kolejnego programu: Horyzont Europa, mającego trwać od 2021 do 2027 roku. Parlament Europejski i Rada Europejska zawarły porozumienie w sprawie wysokości budżetu programu Horyzont Europa, który będzie wynosił około 95,5 mld euro na lata 2021–2027. Obecne porozumienie polityczne musi jeszcze zostać formalnie zatwierdzone przez PE i Radę.
Struktura programu Horyzont Europa
Program składa się z trzech filarów, są to: Doskonała baza naukowa – wsparcie najlepszych w dziedzinie nauki, Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa – będzie wspierać badania dotyczące konkretnych wyzwań zdefiniowanych przez UE oraz Innowacyjna Europa – skupi się na technologiach i modelach biznesowych bez definiowania obszarów rozwoju.
Rys.1. Struktura Horyzontu Europa
Dodatkowo, w ramach Horyzontu Europa zdefiniowano 5 misji, które stanowią szerokie, interdyscyplinarne inicjatywy, mające na celu rozwiązanie istotnych problemów społecznych, środowiskowych czy przemysłowych.
Rys.2. Obszary misji
Jednym z instrumentów programu Horyzont Europa będą także partnerstwa państw europejskich i Komisji Europejskiej, które poprzez wspólne finansowanie badań i innowacji
w kluczowych dla Unii Europejskiej obszarach, mają przyczynić się do wspólnego wysiłku
na rzecz sprostania globalnym wyzwaniom.
Rys.3. Obszary europejskich partnerstw zinstytucjonalizowanych
Powyższe inicjatywy, w połączeniu z tradycyjnymi, otwartymi naborami Komisji Europejskiej do wsparcia projektów B+R, będą mieć przeważający udział w budżecie programu Horyzont Europa.
Jak najlepiej przygotować się do udziału w programie Horyzont Europa?
Horyzont Europa stawia na doskonałość, wspiera najlepsze rozwiązania i pomysły na projekty. System przyznawania środków przebiega w formule konkursowej. Komisja Europejska regularnie ogłasza konkursy na swoim oficjalnym portalu Funding & Tender Opportunities. Po zamknięciu konkursu wnioski są oceniane przez niezależnych ekspertów Komisji Europejskiej.
Konkurencja jest duża, pomysł na projekt musi być innowacyjny w skali europejskiej, a najlepiej światowej. Treść wniosku powinna wpisywać się w założenia Programu Pracy oraz odpowiadać na wymagania danego konkursu. Dotyczy to zarówno samego rozwiązania (np. zaplanowanych prac badawczych), jak również oczekiwanego wpływu naszego pomysłu na rynek czy społeczeństwo. Ogromne znaczenie ma także to, jak przedstawimy nasz pomysł na projekt. Przygotowując wniosek należy trzymać się struktury formularza wniosku i odnieść się do wszystkich wskazanych aspektów. Ważne jest także spełnienie wymogów formalno-technicznych, takich jak: wielkość czcionki, akapitów i liczba dopuszczalnych znaków. Nie można zapomnieć także o tabelach, zdjęciach, grafikach i wykresach, zwłaszcza tych prezentujących strukturę zarządzania.
Konsorcjum projektowe oraz praca nad wnioskiem
Większość konkursów adresowana jest do konsorcjów projektowych czyli wnioski składane są razem z partnerami z zagranicy (minimalne kryterium do spełnienia to 3 instytucje z 3 różnych krajów członkowskich lub stowarzyszonych). Komisja Europejska ocenia jakość konsorcjum, doświadczenie partnerów zarówno w danej dziedzinie, jak i w realizacji międzynarodowych projektów oraz ich uzupełniające się kompetencje, które zagwarantują realizację wszystkich działań przewidzianych w projekcie. Warto budować konsorcja z doświadczonymi jednostkami cieszącymi się dobrą reputacją w programach ramowych. Istotny jest też udział małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w konsorcjum projektowym.
Przygotowanie wniosku projektowego to proces czasochłonny i wymagający odpowiednich zasobów. Główna odpowiedzialność spoczywa na koordynatorze projektu ale zawsze warto uczestniczyć w szkoleniach, konferencjach i spotkaniach brokerskich aby skorzystać z możliwości wymiany doświadczeń i dobrych praktyk z wieloletnimi uczestnikami programów ramowych. Są one cennym źródłem praktycznych wskazówek oraz informacji jakich błędów powinniśmy unikać.
Bardzo pomocne jest także zdobycie doświadczenia w roli eksperta oceniającego wnioski. Komisja Europejska stale poszukuje specjalistów do oceny wniosków projektowych, wystarczy zapisać się do bazy.
Warto korzystać z pomocy
W Polsce działa Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE (KPK) oraz 11 Regionalnych Punktów Kontaktowych (RPK), usytuowanych w Poznaniu, Krakowie, Gliwicach, Wrocławiu, Szczecinie, Gdańsku, Olsztynie, Łodzi, Warszawie, Lublinie oraz Białymstoku. Na obszarze Dolnego Śląska funkcję tę pełni RPK działający we Wrocławskim Centrum Transferu Technologii Politechniki Wrocławskiej. Głównym zadaniem punktów jest bezpłatne wsparcie polskich firm, instytucji badawczych, naukowców oraz wszystkich zainteresowanych aplikowaniem o środki z programów ramowych.
Lepiej nie czekać na ostatnią chwilę ze złożeniem wniosku a przygotowania do udziału w Horyzoncie Europa rozpocząć już dziś.
Zapraszamy na bezpłatne konsultacje!
Katarzyna Banyś
tel. 71 320 21 89
katarzyna.banys@pwr.edu.pl